Birinchi qoida: Fannan va hikmatan sobitdirki: Bu haddi yo’q fazoyi olam, nihoyatsiz bir bo’shliq emas, balki «efir» deyilgan moda bilan to’ladir.
Ikkinchisi: Fannan va aqlan, balki mushohadatan sobitdirki: samo jismlarining tortilish va itarish kabi qonunlarining aloqasi va ziyo va harorat va elektr kabi moddalardagi quvvatlarning yoyilishi va tarqalishi uchun u fazoni to’ldirgan bir modda mavjuddir.
Uchinchisi: Efir moddasi, efir bo’lib qolish bilan barobar, boshqa moddalar kabi turli shakllanishga va boshqa-boshqa suratlarda bo’lishi tajribalardan aniqlangan. Ha, qandayki bug’, suv, muz kabi gaz, suyuq, qattiq uch navi jism, ayni moddadan bo’ladi. Xuddi shuning kabi: Efir moddasidan ham yetti navi tabaqa bo’lishiga hech bir mone`yi aql bo’lmagani kabi, hech bir e`tirozga mador bo’lmaydi.
To’rtinchisi: Samo jismlariga diqqat etilsa ko’rinadiki: U ulviy olamlarning tabaqalarida farqlanish bor. Masalan: Nahr-us Samo va Kahkashon nomi ila tanilgan, Turkcha «Samonyo’li» ta`bir etilgan bulut shaklidagi doirayi azima bo’lgan tabaqasi, albatta sobit yulduzlarning tabaqasiga o’xshamaydi. Go’yo tabaqayi sobit yulduzlari, yoz mevalari kabi yetilgan, pishgan. Va u Kahkashondagi bulut shaklida ko’ringan hadsiz yulduzlar esa, yangidan yangi chiqib yetilishni boshlaganlar. Sobit Tabaqa ham, sodiq bir ma`lumot ila Quyosh sisemasining tabaqasiga farqliligi ko’rinadi. Va hokazo yetti doira va yetti tabaqa, bir-biriga farqli bo’lishi, his va ma`lumot ila bilindi.
Beshinchisi: Holan va hissan va qanoatan va tajriba ila sobit bo’lganki: bir moddada o’zgarish va tashkil bo’lsa va u moddadan boshqa san`at yaratilirsa, albatta turli tabaqa va shakllarga bo’linadi. Masalan: Olmos konida shakllanishi boshlagan vaqt, u moddadan ham remad ya`ni ham kul, ham ko’mir, ham olmos navilari tavallud etadi. Ham masalan: Olov shakllanishni boshlagan payt; ham olov, ham tuman, ham qo’r tabaqalariga ayriladi. Ham masalan: Kislorod Vodorod ila biriktirildigi vaqt, u birikishdan ham suv, ham muz, ham bug’ kabi tabaqalar tashkil bo’ladi. Demak tushuniladiki bir moddayi vohidda shakllanish bo’lsa, tabaqalarga ayriladi. Unday bo’lsa: Moddayi efirda Qudrati Fotira tashkilotni boshlagani uchun, albatta boshqa boshqa tabaqa bo’lib
فَسَوَّيهُنَّ سَبْعَ سَموَاتٍ siri ila yetti navi samovotni undan xalq etgandir.
Türkçe
English
العربية
Pyccĸий
français
Deutsch
Español
italiano
中文
日本語
Қазақ
Кыргыз
azərbaycan
Türkmence
فارسى