Беренчесе, Тауларның җир тигезлегеннән күтәре-леп чыгулары һәм янар тауларның "тәрәзәләре" ар-кылы Җирнең сулыш алуы сәбәпле, Җир шары үзенең Кояш тирәсендәге орбитасыннан читкә чык-мавын тәэмин итә. Һәм гүя таулар зур дөнья көймәсе-нең хәзинәләр тулы мачталары рәвешендә торалар. Тауларның шул хикмәтләре Коръәннең түбәндәге аятьләрендә бәян ителә: '
Икенчесе. Бөтен җан ияләренә, махсус рәвештә инсаннарга кирәкле булган сулар, мәгъдәннәр, җир асты байлыклары, төрле матдәләр һәм дарулар җыел-ган таулар зур амбарлар вазифасын үтәрләр.
Өченчесе. Шәһәрләрдә пычранган һава, тауларда-гы урманнарга бәрелеп, чистарынып килә.
Таулар - туфракның анасыдыр, ягъни алар туф-ракларны диңгез суларының басып алуыннан сак-лап калалар. Тауларның шул гомум хикмәтле вази-фаларын күргәч, ул сәяхәтче чын күңеленнән "АМӘНТУ БИЛЛАЪ" (Бары тик Аллаһка гына ыша-нам мин) дип, иманын арттырды.Моннан соң диңгезләр һәм зур елгалар, үз дул-кыннарының тавышлары белән, ул сәяхәтчегә әйттеләр: "Безгә дә кара! Безнең хикмәтләребезне дә укы" диделәр. Ул каинәт юлчысы карады һәм күрде: даими дулкынланып торган барча зур диңгезләр, Җир шары белән бергә бер секундта 30 чакрым тиз-лек белән әйләнгән хәлләрендә, сулары ярларыннан чыгып, инсаннарга һәм җан ияләренә зарар да ки-термиләр. Шуннан соң ул диңгезләрнең төпләренә карады һәм күрде: бик гүзәл һәм зиннәтле җәүһәрләр белән бергә, анда меңнәрчә төр балыкларның һәм диңгез хайваннарының барлыкка килүләре һәм алар-ның ризыклары гади бер комнан вә тозлы-ачы бер судан гына ясалулары бары тик Аллаһның чиксез зур кодрәте һәм куәте вә хикмәте белән генә булуын аҗлады.
Türkçe
English
العربية
Pyccĸий
français
Deutsch
Español
italiano
中文
日本語
Қазақ
Кыргыз
o'zbek
azərbaycan
Türkmence