- Мин дәүләт эшен эшлим. Үземә ризык әзерлә-мим.

Ә икенче солдат, ашауны яратучы һәм тәҗрибә-сез кеше исә, үз вазыйфасына игътибар итмәс. "Ул дәүләтнең эше, миңа нәрсәгә?" дип, һәрвакыт ашау-ны гына уйлады. Армияне ташлап, базарга китеп, сатып-алу белән шөгыльләнде. Бер көнне иптәше аңа әйтте:

- Туганым! Синең төп вазифаң җиһад - сугыш уены бит. Син монда шуның өчен җибәрелгәнсең. Пади-шаһка ышан, ул сине ач калдырмас бит. Ул аның вазифасыдыр. Ә син көчсезсең, ярлысың, үзеңне һәр җирдә ризыкландыра алмассың. Һәм сугыш вакытында син шулай качсаң, сиңа качтың дип, җәза бирерләр.

Әйе, димәк, бездә ике вазифа бар. Берсе - патша-ның вазифасы ки, безне ашату һәм җиһаз бирү. Икенчесе, безнең вазифабыз -эшләү һәм сугыштыр.

Әгәр ул тыңлаусыз солдат, тырышкан иптәшенең сүзләренә колак салмаса, аның никадәр куркыныч хәлләргә калганын аңларсың.

Әй, ялкау нәфсем!

Бу хикәядәге сугыш мәйданы чынлыкта - дөнья-дагы тормыштыр. Төркемнәргә аерылган ул полклар - кешеләрнең җәмгыятьләредер. Хикәядәге армия -шул гасырдагы Ислам җәмәгатедер. Ике солдатның берсе - дини фарызларны үтәүче, үзен зур гөнаһлар-дан саклар өчен нәфес һәм шайтан белән сугышучы, Аллаһтан куркучы бәндәдер. Ә икенчесе - фарыз гамәлләрне ташлап, ашауны гына уйлап, һәр төрле начарлыкларны, гөнаһларны эшләүче надан кешеләр-дер. Ул тәрбия исә - намаз һәм гыйбадәттер. Сугыш исә - начар уйлардан котылу өчен нәфес һәм шайтан белән булган сугыштыр. Шул сугыш аркылы кеше үзен гөнаһлардан, начар холыклардан һәм рухын мәңгелек тәмугтан коткарырга тырышыр.