حشر عقيده‌سنڭ، پك چوق روحى فائده‌لرندن و حياتى نتيجه‌لرندن بر تك نتيجۀِ جامعه‌يى إختصار ايله بيان و حياتِ إنسانيه‌يه خصوصًا حياتِ إجتماعيه‌سنه نه درجه لزوملى و ضرورى اولديغنى إظهار و بو ايمانِ حشرى عقيده‌سنڭ پك چوق حجّتلرندن بر تك حجّتِ كلّيه‌يى إجمال ايله گوسترمك و او عقيدۀِ حشريه نه درجه بديهى و شبهه‌سز بولونديغنى إفاده ايتمكدن عبارت اولارق ”ايكى نقطه“در

برنجى نقطه: آخرت عقيده‌سى؛ حياتِ إجتماعيه و شخصيۀِ إنسانيه‌نڭ اُسّ الأساسى و سعادتنڭ و كمالاتنڭ أساساتى اولديغنه، يوزر دليللرندن بر مقياس اولارق يالڭز درت دانه‌سنه إشارت ايده‌جگز

برنجيسى: نوعِ بشرڭ همان ياريسنى تشكيل ايدن چوجقلر، يالڭز جنّت فكريله، اونلره دهشتلى و آغلاتيجى گورونن ئولوملره و وفاتلره قارشى طايانه‌بيليرلر و غايت ضعيف و نازك وجودلرنده بر قوّۀِ معنويه‌يى بولابيليرلر و هر شيدن چابوق آغلايان غايت مقاومتسز مزاجِ روحلرنده، او جنّت ايله بر اُميد بولوب مسرورانه ياشايه‌بيليرلر. مثلا جنّت فكريله دير: ”بنم كوچك قارداشم ويا آرقداشم ئولدى، جنّتڭ بر قوشى اولدى. جنّتده گزر، بزدن داها گوزل ياشار.“ يوقسه هر وقت أطرافنده كندى گبى چوجقلرڭ و بيوكلرڭ ئولوملرى، او ضعيف بيچاره‌لرڭ أنديشه‌لى نظرلرينه چارپمسى؛ مقاومتلرينى و قوّۀِ معنويه‌لرينى زير و زبر ايده‌رك گوزلريله برابر روح، قلب، عقل گبى بتون لطائفنى دخى اويله آغلاتديره‌جق، يا محو اولوب ويا ديوانه بر بدبخت حيوان اولاجقدى