حشر مناسبتيله بر سؤال: قرآنده مكرّرًا {اِنْ كَانَتْ اِلاَّ صَيْحَةً وَاحِدَةً} هم {وَمَا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ} فرمانلرى گوسترييور كه: حشرِ أعظم بر آنده زمانسز وجوده گلييور. طار عقل ايسه، بو حدسز درجه خارقه و أمثالسز اولان مسئله‌يى إذعان ايله قبول ايتمسنه مدار اولاجق مشهود بر مثال ايستر.

الجواب: حشرده، روحلرڭ جسدلره گلمسى وار. هم جسدلرڭ إحياسى وار. هم جسدلرڭ إنشاسى وار. اوچ مسئله‌در.

برنجى مسئله: روحلرڭ جسدلرينه گلمسنه مثال ايسه: غايت منتظم بر اوردونڭ أفرادى إستراحت ايچون هر طرفه طاغلمش ايكن، يوكسك صدالى بر بورو سسيله طوپلانملريدر. أوت إسرافيلڭ بوروسى اولان صورى، اوردونڭ بورازانندن گرى اولماديغى گبى، أبدلر طرفنده و ذرّه‌لر عالمنده ايكن أزل جانبندن گلن {اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ} خطابنى ايشيدن و {قَالُوا بَلٰى} ايله جواب ويرن أرواحلر، ألبته اوردونڭ نفراتندن بيڭلر درجه داها مسخّر و منتظم و مطيعدرلر. هم دگل يالڭز روحلر، بلكه بتون ذرّه‌لر دخى، بر اوردوىِ سبحانى و أمربر نفرلرى اولديغنى قطعى برهانلرله اوتوزنجى سوز إثبات ايتمش.

ايكنجى مسئله: جسدلرڭ إحياسنه مثال ايسه: چوق بيوك بر شهرده، شنلك بر گيجه‌ده، بر تك مركزدن، يوز بيڭ ألكتريق لامبالرى، عادتا زمانسز بر آنده جانلانمه‌لرى و ايشيقلانمه‌لرى گبى، بتون كُرۀِ أرض يوزنده دخى، بر تك مركزدن يوز ميليون لامبا‌لره نور ويرمك ممكندر. مادام جنابِ حقّڭ ألكتريق گبى بر مخلوقى و بر مسافرخانه‌سنده بر خدمتكارى و بر مومدارى، خالقندن آلديغى تربيه و إنتظام درسيله بو كيفيته مظهر اولويور. ألبته ألكتريق گبى بيڭلر نورانى خدمتكارلرينڭ تمثيل ايتدكلرى، حكمتِ إلٰهيه‌نڭ منتظم قانونلرى دائره‌سنده، حشرِ أعظم طرفة العينده وجوده گله‌بيلير