لةبةر ئةوةى لة وتةى شازدةهةمدا = بة ضةشنيَكى بآطومان = ئةم رِاستىية ضةسثيَنراوة، ئةوا ليَرةدا بةم ئةندازة كورتة واز دةهيَنين.
هةروةها ديَت بة خةيالأدا كة تؤ لة ناخى دلَتةوة دةلَيَيت:
من ئينكاريى بوونى "ئاسمانةكان" دةكةم و باوةرِم بة "مةلائيكةت" نىية، ئيتر ضؤن باوةرِ بة طةشت و طةرِانى مرؤظيَك بة ناو ئاسمانةكاندا و ديدارى لةطةلأ مةلائيكةتةكاندا، دةكةم؟
بةلَآ، تيَطةياندنى كاريَك و ثيشاندانى شتيَك بؤ كةسيَكى وةك تؤ كة ثةردة بةسةر ضاوىدا درابيَت و و ذيريشى دابةزيبيَتة ضاوى و جطة لة ماددة ضيىتر نةبينيَت، كاريَكى طةلـآ سةخت و دذوارة. بةلآم "رِاستى" هيَندة خاويَن و رِوونة كة تةنانةت كويَرةكانيش دةيبينن. بؤية دةلَيَين:
قسةى هةموان لةوةدا يةكانطير بووة كة بؤشايى لاى سةروومان(الفضاء) ثرِة لة "أثير" ضونكة رِووناكى و، كارةبا و، طةرمى و، شلة ناسك و نيان و بة خورِةمةكانى ترى هاوضةشنيان، بةلَطةن لةسةر بوونى: "ماددة"يةك كة بؤشايى ثرِ كردووةتةوة.
جا هةروةك بةروبوومةكان بةلَطةى بوونى درةختةكانيانن و، طولَةكانيش باخضةكان دةضةسثيَنن و، طولَةطةنمةكانيش بةلَطةى كيَلَطةكانيانن و، ماسىيةكانيش بة رِوونى و ئاشكرا دةبن بة بةلَطة لةسةر دةرياكانيان.. ئةم ئةستيَرانةش، بة زةروورةت و بةداهةت، بةلَطةن لةسةر بوونى باخضة و شويَنى سةرهةلَدان و كيَلَطة و دةرياكانيان.
ئنجا مادةم جيهانى "عولْوى" بة ضةند شـكلأ و شيَوةيةكى جؤراوجؤر بنياتنراوة و، هةريةكةيان لة ناوةندى ضةند بارودؤخيَكى جياوازدا ضةندين حوكمى جياجيا دةردةخات، ئةوا شويَنى سةرهةلَدانى ئةو حوكمانةش = كة ئاسمانةكانن = بة هةمان جؤر جياوازن و لة يةكترى جيان، ضونكة هةروةك مرؤظ جطة لة لةشى ماددى، ضةندين جؤرى "بوون"ى ترى مةعنةويى هةية وةك: ذيرى و، دلأ و، طيان و، ئةنديَشة و، حافيظه و، غةيرى ئةمانةش.. "جيهان"يش بة هةمان جؤرة، كة لة شيَوةى مرؤظيَكى طةورةترداية و، "بوونةوةران"يش = كة ئةو درةختةية بةرى مرؤظى طرتووة = جطة لة جيهانى جيسمانى(ماددى) طةلـآ جيهانى ترى تيَداية. ئةمة ويَرِاى ئةوةى كة هةريةك لةو جيهانانة خاوةنى ئاسمانى خؤيةتى، هةر لة جيهانى زةوىيةوة تا دةطاتة جيهانى بةهةشت.
Türkçe
English
العربية
Pyccĸий
français
Deutsch
Español
italiano
中文
日本語
Қазақ
Кыргыз
o'zbek
azərbaycan
Türkmence