Sayfa(70-89): | |||
   Tâ ki, istiğfar ve istiâze yolunu kapasın. Hem nefs-i insaniyenin enâniyetini tahrik edip, tâ ki nefis kendini avukat gibi müdafaa etsin; âdeta taksirattan takdis etsin. Evet, şeytanı dinleyen bir nefis, kusurunu görmek istemez; görse de, yüz te’vil ile te’vil ettirir.
 dediği halde, nasıl nefse itimad edilebilir. Nefsini ittiham eden, kusurunu görür. Kusurunu i’tirâf eden, istiğfar eder. İstiğfar eden, istiaze eder. İstiaze eden, şeytanın şerrinden kurtulur. Kusurunu görmemek o kusurdan daha büyük bir kusurdur. Ve kusurunu i’tirâf etmemek, büyük bir noksanlıktır. Ve kusurunu görse, o kusur kusurluktan çıkar; i’tirâf etse, afva müstehak olur. Üçüncü Nokta: İnsanın hayat-ı içtimâîyesini ifsad eden bir desîse-i şeytaniye şudur ki: Bir mü’minin bir tek seyyiesiyle, bütün hasenatını örter. Şeytanın bu desîsesini dinleyen insafsızlar, mü’mine adâvet ederler. Halbuki: Cenâb-ı Hak haşirde adâlet-i mutlaka ile mîzan-ı ekberinde a’mâl-i mükellefîni tarttığı zaman, hasenatı seyyiata galibiyeti, mağlubiyeti noktasında hükmeyler. Hem seyyiatın esbabı çok ve vücûdları kolay olduğundan, ba’zan bir tek hasene ile çok seyyiatını örter. Demek bu dünyada, o Adâlet-i İlâhîyye noktasında muamele gerektir. Eğer bir adamın iyilikleri fenâlıklarına kemmiyeten veya keyfiyeten ziyâde gelse, o adam muhabbete ve hürmete müstehaktır. Belki, kıymetdar bir tek hasene ile, çok seyyiatına nazar-ı afv ile bakmak lâzımdır. Halbuki: İnsan, fıtratındaki zulüm damariyle, şeytanın telkiniyle, bir zâtın yüz hasenatını bir tek seyyie yüzünden unutur, mü’min kardeşine adâvet eder, günahlara girer. Nasıl, bir sinek kanadı göz üstüne bırakılsa; bir dağı setreder, göstermez. Öyle de: İnsan garaz damariyle, sinek kanadı kadar bir seyyie ile dağ gibi hasenatı örter, unutur, mü’min kardeşine adâvet eder, insanların hayat-ı içtimâîyesinde bir fesad âleti olur. Şeytanın bu desîsesine benzer diğer bir desîse ile, insanın selâmet-i fikrini ifsad ediyor, hakâik-i îmaniyeye karşı sıhhat-i muhâkemeyi bozuyor ve istikamet-i fikriyyeyi ihlâl ediyor. Şöyle ki: Bir hakîkat-ı îmaniyeye dâir yüzer delâil-i isbatiyenin hükmünü, nefyine delâlet eden bir emâre ile kırmak ister. Kelimenin manası için üzerini çift tıklayınız. | |||
sırriyle: Nefsine nazar-ı rıza ile baktığı için ayıbını görmez. Ayıbını görmediği için i’tirâf etmez, istiğfar etmez, istiâze etmez; şeytana maskara olur. Hazret-i Yûsuf Aleyhisselâm gibi bir Peygamber-i Âlişan,
